1-) 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermaye işletmelerinin her türlü ödemelerinde vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğuna yönelik düzenleme yapılmıştır (Madde 1) (Yürürlük:02.08.2024 )
6183 sayılı AATUH Kanunda 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan değişiklik sonucunda, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermaye işletmelerinin her türlü ödemelerinde vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğu getirmeye Hazine ve Maliye Bakanının yetkili olduğu yönünde düzenleme yapılmıştı.
Yapılan düzenlemeyle bu idarelerce, mahkeme kararları ve icra dairelerinin ödeme veya icra emirleri üzerine yapılacak ödemelerde de borcu yoktur belgesi aranılması yönünde Hazine ve Maliye Bakanı’na yetki verilmesine yönelik düzenleme yapılmıştır.
2-) Teknogirişim şirketi niteliğini haiz işverenlerce, hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak verilen ve ücret niteliğinde kabul edilen pay senetlerine ilişkin gelir vergisi istisnası getirilmiştir. (Madde 2) (Yürürlük:02.08.2024 )
GVK’nın mülga 17’inci maddesinde yapılan yeniden düzenleme ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen kriterlere göre teknogirişim şirketi niteliğini haiz işverenlerce, hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak verilen ve ücret niteliğinde kabul edilen pay senetlerinin verildiği tarihteki rayiç değerinin, hizmet erbabının o yıldaki bir yıllık brüt ücret tutarını aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna tutulmuştur.
Hizmet erbabı tarafından bu şekilde iktisap edilen pay senetlerinin; iktisap tarihinden itibaren 3 tam yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin tamamı, 4 ila 6 yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin %75'i, 7 ila 12 yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin %25'i, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.
Bu şekilde istisna nedeniyle zamanında alınmayan vergilere ilişkin zamanaşımı süresi, hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak verilen pay senetlerinin hizmet erbabı tarafından elden çıkarıldığı tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren başlayacaktır.
3-) Ticari ve mesleki kazançlarda günlük hasılat tespiti ve gelir vergisi matrahının belirlenmesine yönelik düzenleme yapılmıştır. (Madde 3) (Yürürlük:01.01.2025)
GVK’nın mülga 69’uncu maddesinde yapılan yeniden düzenleme ile ticari veya serbest meslek faaliyetleri yönünden mükellefler nezdinde bir ayda 3’ten, bir takvim yılında 12’den az olmamak kaydıyla yapılacak yoklamalar neticesinde tespit edilen günlük hasılat tutarlarının ortalaması alınarak mükelleflerin aylık ve yıllık hasılat tutarlarının tespit edilmesine; bu şekilde tespit edilen hasılat tutarları ile mükelleflerin faaliyette bulundukları döneme ilişkin beyan ettikleri hasılat tutarları karşılaştırılarak, karşılaştırma sonucu bulunan farkın %20'den fazla olması durumunda mükelleflerin Vergi Usul Kanununda yer alan "izaha davet müessesesi" kapsamında izaha davet edilmesine yönelik düzenlemede bulunulmuştur.
4-) Aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarına yapılan ödemeler ile Cumhurbaşkanınca belirlenen sektörler veya faaliyet konularına ilişkin mal ve hizmet alımlarına yönelik yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapılmasına yönelik düzenleme yapılmıştır. (madde 4, 33,34) (Yürürlük:01.01.2025)
GVK 94’üncü maddesine eklenen 19 ve 20’nci bentler ile aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarına yapılan ödemeler ile mal ve hizmet alımlarına ilişkin gerçek kişilere yapılan ödemeler üzerinden Cumhurbaşkanınca belirlenen sektör ve faaliyet konuları dikkate alınarak vergi tevkifatı yapılması yönünde düzenleme yapılmıştır.
Benzer bir düzenleme Kanunun 33 ve 34’üncü maddeleri ile Kurumlar Vergisi Kanununun tam mükelleflerde vergi tevkifatı yapılmasına ilişkin 15’inci maddesi ile dar mükelleflerde vergi tevkifatı yapılmasına ilişkin 30’uncu maddelerinde yapılmıştır.
5-) VUK teminat uygulamasında değişiklik yapılmıştır. (Madde 5) (Yürürlük:02.08.2024 )
VUK 153/A maddesinde yapılan düzenleme ile; başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinin vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilmesi ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediğinin raporda belirtilmesi üzerine işi bırakmış addolunan ve mükellefiyet kayıtları vergi dairesince terkin edilenlerden mükellefiyet tesis ettirmek isteyenler için istenen teminat uygulamasında bazı değişiklikler yapılmıştır.
Yapılan değişikliğe göre; yeniden mükellefiyetinin açılmasını isteyenler, 10 milyonu TL’yi geçmemek üzere düzenlendiği iddia edilen sahte fatura tutarının %10’u kadar teminat vereceklerdir.
6-) Dijital ortamda gerçekleşen iktisadi faaliyetlerin takibine ilişkin önlem alma konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmektedir. (Madde 6) (Yürürlük:02.08.2024 )
VUK Mükerrer 257’nci maddede yapılan değişiklikle Hazine ve Maliye Bakanlığının elektronik ticaretin yanı sıra internet dâhil olmak üzere her türlü dijital ortamın reklam, ilan, satış ve kiralama gibi iktisadi ve ticari amaçlarla kullanıldığı hallerde vergi güvenliğini sağlamak amacıyla önlem alma konusunda yetki verilmiştir.
7-) Kıymetli madenler borsasında işlem gören kıymetli madenlerin değerleme işlemlerinde değerleme ölçüsü değişikliği yapılmıştır. (Madde 7) (Yürürlük:02.08.2024 )
VUK’un “borsa rayici” başlıklı 263’üncü maddesinde yapılan değişiklik ile kıymetli madenler borsasında işlem gören kıymetli madenlerin değerleme işlemlerinde değerleme ölçüsü olarak borsa rayici kullanılacaktır.
8-) VUK’nın iktisadi işletmelere dahil kıymetleri değerleme bölümüne “Kıymetli madenler” başlığı ile yeni bir madde eklenmiştir. (Madde 8) (Yürürlük:02.08.2024 )
VUK eklenen 274/A maddesi ile kıymetli maden üretim ve alım-satım ile iştigal eden mükelleflerin aktiflerinde ticari mal olarak kayıtlı olanlar hariç olmak üzere, mükelleflerin aktiflerinde tasarruf amacıyla tutmuş oldukları kıymetli madenler ile kıymetli maden ile olan alacak ve borçların borsa rayiciyle değerlenmesine yönelik düzenleme yapılmıştır.
9-) Bazı durumlarda vergi ziyaı cezasının %50 artırımlı uygulanması yönünde değişiklik yapılmıştır. (Madde 9) (Yürürlük:02.08.2024 )
VUK’un 344’üncü maddesinde yapılan değişiklik ile vergi kanunlarına göre mükellefiyet tesis ettirilmesi gerektiği halde bu zorunluluğa uyulmaksızın vergi dairesinin ıttılaı dışında ticari, zirai veya mesleki faaliyette bulunmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda, kesilecek vergi ziyaı cezasının yüzde elli artırılarak uygulanmasına yönelik düzenleme yapılmıştır.
Aynı vergi türü ve dönemine ilişkin daha sonra yapılacak tarhiyatlar nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarına da aynı artırım hükmü uygulanacaktır.
10-) VUK’a göre kesilen usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları arttırılmıştır (Madde 10, 11, 12, 13) (Yürürlük:02.08.2024)
VUK’un usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına ilişkin 352, 353, 355 ve m.355’inci maddelerinde bazı değişiklikler yapılmış; ayrıca mevcutta uygulanan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları oransal olarak büyük tutarlarda arttırılmıştır.
11-) Vergi aslı uzlaşma kapsamından çıkarılmıştır. (Madde 14, 16) (Yürürlük:02.08.2024 )
VUK’nın ilgili maddelerinde yapılan değişiklikle vergi aslı uzlaşma kapsamından çıkarılmıştır. Vergi cezalarında uzlaşma uygulaması devam etmektedir.
Ayrıca VUK’a eklenen Geçici 35’inci madde ile mevcut uzlaşma başvurularının Yasa değiştirilmeden önceki hükümlerine göre sonuçlandırılması yönünde düzenleme yapılmıştır.
12-) Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatı teşkilatında çalışanlara fazla çalışma ücreti ödenmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır. (Madde 15) (Yürürlük:02.08.2024 )
VUK EK Madde 13’te yapılan düzenleme ile mesai saati haricinde ve daire dışında fiilen çalışan personele bu çalışmalarının karşılığı fazla çalışma ücreti ödenmesine yönelik düzenleme yapılmıştır.
13-) Deniz Araçlarına verilen hizmetlerde sağlanan KDV istisnası sınırlandırılmıştır. (Madde 17)(Yürürlük:01.09.2024)
KDV Kanunu’nun 13’üncü maddesinde yapılan değişiklikle deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetlere istisna uygulanması konusunda sınırlama getirilmiştir.
Özetle; Gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan araçlar, özel tekne ve yatlar, deniz taşıma araçlarına ilişkin olarak liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetlerin KDV istisnası dışında kalması yönünde değişiklik yapılmıştır.
14-) KDV Kanununda yapılan değişiklikle şirketlerin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine ilişkin KDV indirimlerinde zamanaşımına bağlı olmaksızın vergi inceleme yapılması zorunluluğu getirilmektedir. (madde 19) (Yürürlük:02.08.2024 )
KDV Kanununun 17/1-4/c bendinde yapılan düzenleme ile faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerin bünyesinde bulunan söz konusu sonraki döneme devreden KDV tutarlarının devralan şirkette indirilecek KDV olarak kullanılabilmesi için, bu KDV'nin doğruluğuna ilişkin gerekli incelemenin VUK’da düzenlenen zamanaşımı süreleri ile bağlı olmaksızın yapılması ve inceleme sonucuna göre indirim hakkının verilmesine yönelik düzenleme yapılmıştır.
15-) Beş takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin indirim hakkı sonlandırılrak, yapılacak Vergi İnceleemsi sonucunda giderlere atılma imkanı getirilmiştir.(Madde 20, 22) (yürürlük:01.01.2030)
KDV Kanunun 30’uncu maddesine eklenen (f) bendi ile beş takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği yönünde düzenleme yapılmıştır.
Ayrıca KDV Kanununun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca indirilemeyecek katma değer vergisi, sonraki döneme devreden katma değer vergisi hesabından çıkarılarak özel bir hesaba alınır. Özel hesaba alınan sonraki döneme devreden katma değer vergisi, üç yıl içinde mükellefler tarafından yapılacak talep üzerine, Vergi Usul Kanununda düzenlenen zamanaşımı süreleri ile bağlı olmaksızın talep tarihinden itibaren bir yıl içerisinde yapılacak vergi incelemesi sonucunda incelemenin tamamlandığı yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alınabilir. Bu suretle talepte bulunulmayan katma değer vergisi gider yazılamaz.
16-) 1.1.2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak serbest bölgelerden Türkiye’ye yapılan satışlardan elde edilen kazançlara ilişkin gelir ve kurumlar vergisi istisna kaldırılmıştır.(Madde 24) (yürürlük:01.01.2025)
Serbest Bölgeler Kanununun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin ilk cümlesinde yer alan "imal ettikleri ürünlerin" ibaresi "imal ettikleri ürünlerin yurt dışına" şeklinde değiştirilmiştir.
Serbest bölgelerdeki üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançların tamamı, üretilen ürünlerin yurt içine ya da yurt dışına satılıp satılmadığına bakılmaksızın kurumlar vergisinden istisnadır.
Düzenlemeyle serbest bölgelerde faaliyet gösteren kurumların münhasıran yurt dışına yaptıkları satışlardan (ihracattan) elde ettikleri kazançlar istisna tutulmuş olup; yurt içine yaptıkları satışlardan elde edilen kazançlara tanınan istisna kaldırılmıştır.
17-)Ulusal güvenlik kuruluşlarına yapılan teslimler ve engelli araç teslimlerindeki KDV istisnaları ithalatta da uygulanacak. (Mad.18-25) (Yürürlük:01.11.2024)
18-) %30 oranında kurumlar vergisi ödeyen kurumlar vergisi mükelleflerinin kapsamı genişletilmiştir.(Madde 35) (Yürürlük:2025)
KVK’nın 32’nci maddesinde yapılan değişiklikle 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanuna göre yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilen projeler ile 21/2/2013 tarihli ve 6428 sayılı Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İş Birliği Modeli ile Tesis Yaptırılması,
Yenilenmesi ve Hizmet Alınması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun hükümlerine göre kamu özel iş birliği modeli çerçevesinde yürütülen projelerde sözleşmenin tarafı olarak faaliyette bulunan şirketler, % 30 oranında kurumlar vergisi ödemek zorunda olan mükellef grubuna dahil edilmiştir.
19-) Hesaplanan KV Ticari Bilanço karı+KKEG toplamının %10’undan az olamayacaktır. (madde 36) (Yürürlük:2025)
KVK’ya eklenen “Yurt içi asgari kurumlar vergisi” başlıklı 32/C maddesi ile kurumlar vergisi mükelleflerinin hesaplayacakları kurumlar vergisinin tespitine yönelik düzenleme yapılmış ve kurumların asgari % 10 oranında kurumlar vergisi ödemeleri zorunluluğu getirilmiştir.
Düzenleme uyarınca 32 nci ve 32/A maddeleri hükümleri dikkate alınarak hesaplanan kurumlar vergisi, öngörülen bazı indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10’undan az olamayacaktır.
İndirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı ibaresi, hesap dönemi sonundaki ticari bilanço kârına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesiyle bulunan tutarı ifade etmektedir.
%10 oranını; sektörler, faaliyet konusu, iş kolları ya da üretim alanları itibarıyla ayrı ayrı ya da birlikte sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı, maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
20-) Küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi getirilmiştir. (Madde 37-50)(yürürlük:2024)
Özellikle uluslararası alanda pek çok ülkede faaliyetleri olan büyük ölçekli yabancı kuruluşların ve bunların Türkiye’deki bağlı kuruluşlarının OECD düzenlemelerinde ön plana çıkan Asgari Kurumlar Vergisi uygulamasına, faaliyette bulunulan ülkeden kazançların diğer düşük oranlı ülkelere kaydırılmak suretiyle vergi aşındırmasına yol açabileceği düşüncesiyle uluslararası normlara da uyum sağlanması amacıyla asgari kurumlar vergisi uygulaması getirilmektedir.
Madde hükümleri, OECD, AB, G20 ülkeleri tarafından başlatılan Sütun 1 (pillar 1) ve Sütun 2 (pillar 2) uygulamalarını temel alan düzenlemeler içermektedir. Öngörülen asgari kurumlar vergisi oranı % 15’tir ve çok uluslu şirketlerin Türkiye’deki kazançları üzerinden hesaplanan efektif kurumlar vergisi oranının bu oranın altında olması durumunda uygulanacaktır.
21-)Kurumlar vergisi kanunu 5/1-d fon kazanç istisnası kapsamında taşınmazlara yatırım yapan fon ve ortaklıkların, ticari mal niteliğinde olanlar dâhil taşınmazlarından elde ettikleri kazançların istisna olması için, kazançlarının en az %50’sinin dağıtılması şartı getirilmiştir. Kar dağıtımının, en geç hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar yapılması gerekmektedir. Değişiklik 1/1/2025’ten itibaren elde edilen kazançlara uygulanacak.(mad.32)
22-) Yurtdışı çıkış harcı 50 TL’den 500 TL’ye çıkarılmıştır. (Madde 51)(Yürürlük:12.08.2024)
Yurt dışına çıkış yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından çıkış başına alınan harç tutarı 50 TL’den 500’ye çıkarılırken, harç her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır. Bu kapsamda hesaplanan harcın uygulandığı yılın ocak ayının onuncu günü sonuna kadar yapılan yurt dışına çıkışlarda, bir önceki yılın sonu itibarıyla geçerli tutar üzerinden yapılmış harç ödemeleri için fark ikmal edilmeyecektir.
23-)Deprem bölgesinde kamuya bağış yapacak yabancı kurum ve kuruluşlara yapılan teslimlere de KDV istisnası öngörülmektedir. (Mad.23)
24-)Tütün mamullerinden alınmakta olan asgari maktu ÖTV tutarının %20’sine kadar olan sınırlama kaldırıldı. (Mad.26)
25-)2024 Eylül başından itibaren SGK kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %2’den %2,25’e çıktı. (mad.28)
26-)2024 yılı Temmuz ayı ödeme döneminden itibaren en düşük emekli aylığı 10.000 TL’den 12.500 TL’ye çıktı.(mad.29)
27-)2024 Eylül başından itibaren EYT’liler için verilen %5 işveren sigorta prim indirimi kalktı. (mad.30)
28-)En düşük emekli aylığı için ek ödenek yetkisi verildi.(mad.31)
