26.03.2020 tarihli ve 31080 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Corona Virüse karşı alınan ekonomik ve mali önlemler kanunlaşmış olup yapılan düzenlemeler aşağıda özetlenmiştir.
1) Asgari Ücret Desteğinin 2020 Yılında Devam Etmesi Sağlanmıştır.
Asgari ücret desteği 2019 yılı sonuna kadar uygulanmış olup yapılan düzenleme ile 2020 yılında da sektör ayırımı yapılmaksızın, işverenlere, ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek günlük 2,50 TL, aylık 75 TL asgari ücret desteği sağlanmasına yönelik düzenleme yapılmıştır.
Buna göre işverenlerce;
- 2019 yılının aynı ayına ilişkin SGK’ye verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 128 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2020 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
- 2020 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan iş yerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
2020 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için günlük 2,50 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin SGK’ye ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilecek ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır. Ancak yukarıda belirtilen prime esas günlük kazanç tutarı 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait iş yerleri için 256 Türk lirası olarak esas alınacaktır.
Bu kapsamda destekten yararlanılacak ayda/dönemde, 2019 yılı Ocak-Kasım ayları/döneminde aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması halinde bu destek hükümleri uygulanmayacaktır.
Söz konusu düzenleme 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 26/03/2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.
2) Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanma Şartları Kolaylaştırılmıştır.
30/6/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, koronavirüs kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde değiştirilmiştir. Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam edeceklerdir.
Buna göre kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için, iş yerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler (ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri) hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir. Yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılacaktır.
Söz konusu düzenleme 29/2/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 26/03/2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.
3) Telafi Çalışması Yaptırılabilecek Süre 2 Aydan 4 Aya çıkarılmıştır.
Bilindiği üzere, zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilmektedir. Yapılan düzenleme ile telafi çalışması yaptırılabilecek süre 4 aya çıkarılmıştır.
4) Karşılıksız Çeklere İlişkin Cezaların İnfazı Durdurulmuş, Karşılıksız Çek, Protestolu Senet, Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Sicil Affı Getirilmiştir.
5834 sayılı Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanuna eklenen geçici 2 nci madde uyarınca; anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 24/3/2020 tarihinden önce olup da; kullandığı nakdî ve gayrî nakdî kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 31/12/2020 tarihine kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacaktır.
Diğer taraftan Çek Kanunu’nun 5’inci maddede tanımlanan ve 24/3/2020 tarihine kadar işlenen suçtan dolayı mahkûm olanlarının cezalarının infazı, 26.3.2020 tarihi itibarıyla durdurulmuştur. Hükümlü tahliye tarihinden itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödemek zorundadır. Kalan kısmını üç aylık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla on beş eşit taksitle ödemesi durumunda mahkemece, ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilecektir.
5) Konaklama Vergisinin Yürürlüğü 01.01.2021 Tarihine Ertelenmiştir.
6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’na eklenen ve 1/4/2020 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanan Konaklama Vergisinin uygulanma tarihi 1/1/2021’e ertelenmiştir.
6) Kamu Arazisi Tahsis Edilen Kültür ve Turizm Bakanlığından Belgeli Yatırımcılar ve İşletmecilere Yönelik Düzenleme.
Yapılan düzenleme ile ilgili bakanlıklar tarafından üzerinde turizm tesisleri yapılmak üzere adlarına kamu arazisi tahsis edilen Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli yatırımcılar ve işletmecilerden; irtifak hakkı tesis edilip edilmediğine veya kullanma izni verilip verilmediğine bakılmaksızın 1/4/2020 tarihi ile 30/6/2020 tarihi arasındaki dönemde tahsil edilmesi gereken kira, kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni, yararlanma, ilave yararlanma bedelleri ve hasılat payları ile Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli turizm tesislerinin yatırımcıları ve işletmecilerinden bu faaliyetleri dolayısıyla Hazine taşınmazlarını izinsiz kullanımlarından dolayı aynı dönemde tahsil edilmesi gereken ecrimisillerin ödeme süreleri, başvuru şartı aranmaksızın altı ay ertelenmiştir. Bu alacaklar ertelenen süre sonuna kadar herhangi bir zam veya faiz uygulanmadan tahsil edilecektir.
7) Elektrik ve/veya Doğal Gaz Tüketim Bedellerinin Tahakkuk ve/veya Tahsilatlarının Süresinin ve Kapsamının Belirlenerek 1 Yıla Kadar Ertelenmesi Hakkında Cumhurbaşkanına Yetki Verilmesi.
Elektrik ve/veya doğal gaz tüketim bedellerinin tahakkuk ve/veya tahsilatlarının süresinin ve kapsamının belirlenerek 1 yıla kadar ertelenmesi ile elektrik ve/veya doğal gaz dağıtım ve/veya tedarik şirketlerinin söz konusu ertelemeden kaynaklanan anapara haricindeki tüketicilerden tahsil edilmeyen bedellere ilişkin finansman maliyetinin, gecikme zammı tutarını geçmemek üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesinden karşılanmasına yönelik Cumhurbaşkanı’na yetki verilmiştir.
8) İş Yeri Kira Bedellerinin Ödenmemesine Yönelik Yapılan Düzenleme.
Coronavirüs nedeniyle ticari hayatta doğabilecek sıkıntılar nedeniyle 1/3/2020 tarihinden 30/6/2020 tarihine kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesi kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacaktır.
9) Mücbir Sebeplerin Bulunması Durumunda Maden Kanununda Belirtilen Yükümlülükler Ertelenebilecektir.
Maden Kanunu’na eklenen ek madde ile mücbir sebebin varlığını sürdürmesi durumunda madencilik faaliyetinde bulunan mükelleflerin mali yükümlülüklerinin ve/veya beyanlarının ertelenmesi ile mali yükümlülüklerinin taksitlendirilmesine Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın karar verebileceği düzenlenmiştir.
Düzenleme 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.
10) Yargı Alanındaki Hak Kayıplarının Önlenmesine Yönelik Düzenleme
Coronavirüs nedeniyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla bazı düzenlemeler yapılmıştır.
Buna göre;
a) Dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikâyet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri de dâhil olmak üzere bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim tarafından tayin edilen süreler ile arabuluculuk ve uzlaştırma kurumlarındaki süreler 13/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden,
b) 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler; nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler 22/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden,
itibaren 30/4/2020 (bu tarih dâhil) tarihine kadar duracaktır.
Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlayacaktır. Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine 15 gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere 15 gün uzamış sayılacaktır. Salgının devam etmesi halinde Cumhurbaşkanı durma süresini 6 ayı geçmemek üzere bir kez uzatabilecek ve bu döneme ilişkin kapsamı daraltabilecektir.
Aşağıdaki süreler bu uygulamanın kapsamı dışında tutulmuştur:
a) Suç ve ceza, kabahat ve idari yaptırım ile disiplin hapsi ve tazyik hapsi için kanunlarda düzenlenen zamanaşımı süreleri.
b) 5271 sayılı Kanunda düzenlenen koruma tedbirlerine ilişkin süreler.
c) 6100 sayılı Kanunda düzenlenen ihtiyati tedbiri tamamlayan işlemlere ilişkin süreler.
2004 sayılı Kanun ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlar kapsamında;
a) İcra ve iflas daireleri tarafından mal veya haklara ilişkin olarak ilan edilmiş olan satış gününün durma süresi içinde kalması halinde, bu mal veya haklar için durma süresinden sonra yeni bir talep aranmaksızın icra ve iflas dairelerince satış günü verilecektir. Bu durumda satış ilanı sadece elektronik ortamda yapılacak ve ilan için ücret alınmayacaktır,
b) Durma süresi içinde rızaen yapılan ödemeler kabul edilecek ve taraflardan biri, diğer tarafın lehine olan işlemlerin yapılmasını talep edebilecektir,
c) Konkordato mühletinin alacaklı ve borçlu bakımından sonuçları, durma süresince devam edecektir,
ç) İcra ve iflas hizmetlerinin aksamaması için gerekli olan diğer tedbirler alınacaktır.
11) Türkiye’de İkamet Etmeyen Türk Vatandaşlarına Dövizle BES’e Katılabilme İmkanı Getirilmiştir.
Türkiye’de ikamet etmeyen Türk vatandaşlarının ve 5901 sayılı Kanunun 28 inci maddesi kapsamındaki kişilerin (çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler) döviz cinsinden bireysel emeklilik sistemine katılma imkanı getirilmiş olup Gelir Vergisi Kanunun 75 inci maddesine eklenen fıkra ile, yabancı para cinsinden yapılan katkı payı ödemelerinin yatırıldığı yabancı para cinsinden kurulan emeklilik yatırım fonlarından elde edilen irat tutarının tespitinde kur farkının dikkate alınmayacağı hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan bilindiği üzere, bireysel emeklilik sisteminde, ilgilinin sisteme ödediği katkı payının %25’i kadar Devlet katkısı ödenmektedir. Ancak yapılan düzenleme ile döviz cinsinden bireysel emeklilik sistemine ödenen paylar için söz konusu oranın %10’a kadar indirilmesine yönelik olarak Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
