15.07.2019 tarihli ve 30832 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7183 sayılı Kanun ile Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı kurulmuş olup mezkur Kanunun 6’ncı maddesinde  Ajansın kuruluş amaçlarının gerçekleştirilmesi ve faaliyetlerin finansmanında kullanılmak üzere turizm payı alınacağı hüküm altına alınmıştır. Sözkonusu yasal düzenleme uyarınca turizm payının beyanına ilişkin olarak 02/11/2019 tarihli ve 30936 sayılı Resmi Gazete’de  Turizm Payı Beyannamesi Genel Tebliği yayımlanmış olup yapılan düzenlemeler aşağıda özetlenmiştir.  

A) Turizm Payının Mükellefi Kimlerdir?

7183 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilen ticari işletmelerin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişiler bu işletmelerdeki faaliyetleri sonucunda elde ettikleri net satış ve kira gelirlerinin toplamı üzerinden turizm payı beyannamesi vermekle yükümlüdür.

Buna göre;

a) Bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden binde yedi buçuk,

b) Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden binde yedi buçuk,

c) Deniz turizmi tesisleri ile Bakanlıktan belgeli deniz turizmi araçlarından binde yedi buçuk,

ç) Seyahat acentalarından (münferit uçak bileti satışları hariç) on binde yedi buçuk,

d) Havayolu işletmelerinden (ticari yolcu taşımacılığı faaliyetlerinden) on binde yedi buçuk,

e) Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından işletilenler hariç olmak üzere havalimanı ve terminal işletmelerinden binde iki,

oranında turizm payı alınacaktır.

 Kış, termal, sağlık, kırsal ve nitelikli spor turizmi gibi Bakanlık tarafından teşvik edilmesi uygun görülen turizm türlerinde faaliyet gösteren tesisler için bu oranlar yüzde elli indirimli olarak uygulanacaktır.

B) Turizm Payı Beyannamesi Ne Zaman Verilir?

Turizm payı beyannamesi kurumlar vergisi mükellefleri tarafından aylık olarak diğer mükellefler tarafından ise 3 aylık olarak verilecektir. Kurumlar vergisi mükellefleri haricindeki mükellefler için beyan dönemleri aşağıdaki tablodaki gibidir.

Turizm payı beyannamesi beyan dönemini takip eden ayın son günü saat 23:59’a kadar elektronik ortamda verilecektir. Turizm Payı Beyannamesi gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan mükellefler için gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine gelir veya kurumlar vergisi yönünden mükellefiyeti bulunmayan gerçek kişiler için yerleşim yeri adresinin bulunduğu, gerçek kişiler dışında kalanlar için ise kanuni merkezi/işyerinin bulunduğu vergi dairesine verilecektir. Elektronik ortamda beyan dönemini izleyen ayın son günü saat 23:59’a kadar beyan edilecek olan turizm payının aynı süre içerisinde  ödenmesi gerekmektedir.

C)Net Satış ve Kira Geliri Bulunmasa Dahi Beyanname Verilecektir.

Turizm payı beyannamesi vermekle yükümlü mükelleflerin ilgili dönemde net satışı ve kira geliri bulunmasa dahi “Beyan Edilecek Turizm Payı Bulunmamaktadır" seçeneği işaretlenmek suretiyle Turizm Payı Beyannamesi vermeleri gerekmektedir.

D)Ödenen Turizm Payı Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi Mükellefleri Tarafından Gider Olarak Dikkate Alınabilecektir.

Ödenen turizm payı, kurumlar vergisi ve gelir vergisi mükellefleri tarafından matraha esas kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.

E)Turizm Payı Beyannamesinin ilk beyan dönemi

Turizm Payı Beyannamesini aylık dönemler hâlinde beyan etme zorunluluğu getirilen kurumlar vergisi mükelleflerinin Ekim/2019 dönemine ilişkin olarak verecekleri ilk beyannamelerini beyan dönemini takip eden ayın son günü olan 30/11/2019 tarihinin resmi tatil gününe denk gelmesi nedeniyle 2/12/2019 günü (resmi tatili takip eden ilk işgünü) saat 23.59’a kadar elektronik ortamda beyan etmeleri gerekmektedir.

Turizm Payı Beyannamesini üç aylık dönemler hâlinde beyan etme zorunluluğu getirilen mükelleflerin Ekim-Kasım-Aralık/2019 dönemine ilişkin olarak verecekleri ilk beyannamelerini 31/1/2020 günü saat 23.59’a kadar elektronik ortamda beyan etmeleri gerekmektedir.

F) Turizm Payının Hesaplanmasında Özellikli Durumlar

-Otele ait tüm ünitelerden elde edilen gelirler turizm payının hesaplanmasında dikkate alınacak mıdır?

Otelin bulunduğu yapıda tesis içinden müşterileri için doğrudan ulaşım imkânı sunan fiziki bağlantısı bulunmayan ve otel dışına hizmet veren banka, ATM, kuaför, kuyumcu, lokanta gibi ticari üniteler için turizm payı hesaplanmayacaktır.

Ancak tesis içinden müşterileri için doğrudan ulaşım imkânı sunan fiziki bağlantısı bulunan veya bütünlük içerisinde olan yan üniteler için turizm payı hesaplanacaktır.

Tebliğde belirtilen hususa ilişkin olarak aşağıdaki örneğe yer verilmiştir.

“ÖRNEK 2: İstanbul ilinde Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm işletmesi belgesi olmaksızın faaliyet gösteren otelin işletmecisi (B) A.Ş.’nin, İstanbul ili Beyoğlu Vergi Dairesinde kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunmaktadır. Otelin yatırımcısı aynı zamanda işletmecisidir.

Bu otelin bulunduğu yapının giriş katında yer alan, sokağa cephesi bulunan, tesis içinden müşterileri için doğrudan ulaşım imkânı sunan fiziki bağlantısı bulunmayan ve otel dışına hizmet veren banka, ATM, kuaför, kuyumcu, lokanta gibi ticari üniteler de otel yatırımcısına (işletmecisine) aittir ve lokanta yatırımcı (işletmeci) tarafından işletilmektedir. Banka, ATM, kuaför, kuyumcu ise üçüncü kişilere kiraya verilmiştir.

(B) A.Ş.’nin, Antalya ilinde Kültür ve Turizm Bakanlığından 4 yıldızlı otel turizm işletmesi belgesiyle faaliyet gösteren oteli de bulunmaktadır. Bu otelde üçüncü kişilere kiraya verilmek suretiyle işletilen SPA, kuaför, kuyumcu vb. tesis içinden müşterileri için doğrudan ulaşım imkânı sunan fiziki bağlantısı bulunan veya bütünlük içerisinde olan yan üniteleri bulunmaktadır.

(B) A.Ş. Temmuz/2020 döneminde Antalya ilindeki otel işletmeciliği faaliyetinden 2.000.000 TL net satış tutarı ve 400.000 TL kira geliri ile İstanbul ilindeki otel işletmeciliği faaliyetinden 600.000 TL net satış tutarı, lokanta işletmeciliği faaliyetinden 70.000 TL hasılat ve 100.000 TL kira geliri (otelin bulunduğu yapıdaki ticari ünitelerden elde edilen kira) olmak üzere toplam 3.170.000 TL elde etmiştir.

(B) A.Ş.’nin İstanbul ilinde bulunan otelinin bulunduğu yapıdaki ticari ünitelerin kiraya verilmesi veya bizzat işletmeci tarafından işletilmesi sonucunda elde edilen hasılat ve kira geliri turizm payına tabi gelirler kapsamında olmadığından, turizm payının hesabında dikkate alınmayacaktır. Ancak Antalya ilinde bulunan otelinin yan ünitelerinin kiraya verilmesi sonucunda elde edilen kira geliri, hesaplanacak turizm payına dâhil edilecektir.

Bu durumda, (B) A.Ş. Temmuz/2020 dönemine ilişkin olarak vereceği Turizm Payı Beyannamesinde Antalya ilindeki otel için 2.400.000 TL toplam tutar üzerinden binde yedi buçuk oranında 2.400.000 x 0,0075 = 18.000 TL, İstanbul ilindeki otel için ise 600.000 TL toplam tutar üzerinden binde yedi buçuk oranında 600.000 x 0,0075 = 4.500 TL turizm payını 31/8/2020 günü saat 23.59’a kadar Beyoğlu Vergi Dairesine elektronik ortamda beyan edecek ve toplam 18.000 + 4.500 = 22.500 TL turizm payını aynı sürede ödeyecektir.”

-Kapsama giren işletmelerin faaliyetleri dışında elde ettikleri kira gelirleri de bu kapsamda dikkate alınacak mıdır?

• Turizm payı, kapsama giren ticari işletmelerin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişilerin bu işletmelerdeki faaliyetleri sonucunda elde ettikleri net satış ve kira gelirlerinin toplamı üzerinden alınmaktadır.
• Kira geliri, 7183 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi kapsamında kalan işletmelerin işletmecisi tarafından üçüncü kişilere kiraya verilen alt ünitelerden elde edilen kira gelirini ifade etmektedir.

Tebliğde konuya ilişkin olarak verilen aşağıdaki örnekte, yatın bizzat donatanı tarafından sezon içerisinde belirli sürelerde üçüncü kişilere kullandırılmak suretiyle işletilmesinden elde edilen net satış tutarı Turizm Payı Beyannamesine dahil edilmekteyken; yatın bizzat donatanı tarafından işletilmeksizin doğrudan kiraya verilmesinden elde edilen gelirler turizm payının hesabında dikkate alınmamıştır.

“ÖRNEK 3: Kültür ve Turizm Bakanlığından alınan deniz turizmi araçları turizm işletmesi belgesiyle Antalya ve Muğla illerinde faaliyet gösteren 2 adet yatı bulunan (C) Yat İşletmesi Ltd. Şti.’nin Antalya ilinde faaliyet gösteren yatı bizzat donatanı tarafından sezon içerisinde belirli sürelerde üçüncü kişilere kullandırılmak suretiyle işletilmektedir. Muğla ilindeki yatı ise donatan tarafından (D) Ltd. Şti.’ne 3 yıl süreyle kiraya verilmiştir. (C) Yat İşletmesi Ltd. Şti.’nin, Antalya ili Kalekapı Vergi Dairesinde kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunmaktadır.

(D) Ltd. Şti. ise (C) Yat İşletmesi Ltd. Şti.’nden 3 yıl süreyle kiraladığı yatı üçüncü kişilere kullandırılmak suretiyle işletmektedir. (D) Ltd. Şti.’nin Muğla ili Bodrum Vergi Dairesinde kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunmaktadır.

(C) Yat İşletmesi Ltd. Şti. Ağustos/2020 döneminde Antalya ilindeki yat işletmeciliği faaliyetinden 170.000 TL net satış tutarı ve Muğla ilinde (D) Ltd. Şti.’nden 3 yıl için 1.900.000 TL kira geliri olmak üzere 2.070.000 TL elde etmiştir. (C) Yat İşletmesi Ltd. Şti.’nin Muğla ilinde faaliyet gösteren yatı için (D) Ltd. Şti.’nden tahsil ettiği kira bedeli, yatın (C) Yat İşletmesi Ltd. Şti. tarafından işletilmeksizin doğrudan (D) Ltd. Şti.’ne kiraya verilmesinden kaynaklanan gelir kapsamında olduğundan turizm payının hesabında dikkate alınmayacaktır.

(D) Ltd. Şti. ise Ağustos/2020 döneminde (C) Yat İşletmesi Ltd. Şti.’nden kiraladığı yatın işletmeciliğinden 150.000 TL net satış tutarı elde etmiştir.

Bu durumda, (C) Yat İşletmesi Ltd. Şti. Ağustos/2020 dönemine ilişkin olarak vereceği Turizm Payı Beyannamesinde Antalya ilindeki yat işletmeciliğinden elde ettiği 170.000 TL net satış tutarı üzerinden binde yedi buçuk oranında 170.000 x 0,0075 = 1.275 TL turizm payını 30/9/2020 günü saat 23.59’a kadar Kalekapı Vergi Dairesine elektronik ortamda beyan edecek ve 1.275 TL turizm payını aynı sürede ödeyecektir.

(D) Ltd. Şti. ise Ağustos/2020 dönemine ilişkin olarak vereceği Turizm Payı Beyannamesinde Muğla ilindeki yat işletmeciliğinden elde ettiği 150.000 TL net satış tutarı üzerinden binde yedi buçuk oranında 150.000 x 0,0075 = 1.125 TL turizm payını 30/9/2020 günü saat 23.59’a kadar Bodrum Vergi Dairesine elektronik ortamda beyan edecek ve 1.125 TL turizm payını aynı sürede ödeyecektir.”

-Satıştan iade durumunda ne yapılacaktır?

Turizm payının hesabında satıştan iade edilen tutar, iade edildiği dönem hasılat payından düşülecektir.

Tebliğde belirtilen hususa ilişkin aşağıdaki örneğe yer verilmiştir.

“ÖRNEK 9: Ankara ilinde Kültür ve Turizm Bakanlığından 4 yıldızlı otel turizm işletmesi belgesiyle faaliyet gösteren (J) A.Ş.’nin Ankara ili Seğmenler Vergi Dairesinde kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunmaktadır.

(J) A.Ş. Mayıs/2020 döneminde, turizm payına esas bulunan faaliyeti kapsamında 500.000 TL tutarında satış gerçekleştirmiş, ancak Temmuz/2020 döneminde bu satışların 50.000 TL’lik kısmı iade edilmiştir. Diğer taraftan, Temmuz/2020 döneminde söz konusu işletmenin turizm payına esas bulunan faaliyeti kapsamındaki satış tutarı 150.000 TL olarak gerçekleşmiştir.

Bu durumda, (J) A.Ş. Mayıs/2020 dönemine ilişkin vereceği Turizm Payı Beyannamesinde 500.000 TL net satış tutarı üzerinden binde yedi buçuk oranında 500.000 x 0,0075 =3.750 TL turizm payı hesaplayacaktır.

Diğer taraftan, (J) A.Ş. Temmuz/2020 dönemine ilişkin vereceği Turizm Payı Beyannamesinde 50.000 TL’lik iade tutarını ilgili dönemdeki satış tutarından indirim olarak dikkate alabilecektir. Bu durumda, (J) A.Ş. Temmuz/2020 dönemine ilişkin olarak vereceği Turizm Payı Beyannamesinde 150.000-50.000 = 100.000 TL net satış tutarı üzerinden binde yedi buçuk oranında 100.000 x 0,0075 = 750 TL turizm payı hesaplayacaktır.”

-Seyahat acentalarından münferit uçak bileti satışları Turizm Payı beyanına dahil midir?

Seyahat acentalarından münferit uçak bileti satışları Turizm Payı beyanına dahil edilmeyecektir.

Tebliğe belirtilen hususa ilişkin olarak aşağıdaki örneğe yer verilmiştir.

“ÖRNEK 4: AX06 işletme numaralı Seyahat Acentası sahibi (E)Ltd. Şti. Ankara’da seyahat acentalığı faaliyeti yürütmekte olup (E) Ltd. Şti.’nin Ankara ili Başkent Vergi Dairesinde kurumlar vergisi, katma değervergisi ve gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunmaktadır.

(E) Ltd. Şti., Ahmet USTA isimli tüketiciye Ekimayı içerisinde Antalya tatili için gidiş-dönüş tarifeli uçak bileti dahil10.000 TL’lik satış yapmıştır. Bu satışın 9.000 TL’lik konaklama ve 1.000TL’lik tarifeli uçak bileti tutarlarını ayrı ayrı faturalandırmıştır.

(E) Ltd. Şti., Mustafa KAHRAMAN isimli tüketiciye Ekim ayı içerisinde İtalya tatili için gidiş-dönüş ulaşım (charter) tutarı dahil 20.000 TL’lik satış yapmıştır. Bu satışın 18.000 TL’lik konaklama ve 2.000 TL’lik ulaşım (charter) tutarı için tek fatura kesmiştir.(E) Ltd. Şti., Fatma ÖZTÜRK isimli tüketiciye Ekim ayı içerisinde İstanbul’a yapacağı seyahat için 1.500 TL’lik gidiş-dönüş tarifeli uçak bileti satışı yapmıştır.(E) Ltd. Şti. Ekim/2019 dönemine ilişkin vereceği Turizm Payı Beyannamesinde; Ahmet USTA isimli tüketicinin konaklama bedeli(9.000 TL) ile Mustafa KAHRAMAN isimli tüketicinin konaklama ve ulaşım(charter) bedeli (20.000 TL) toplamı olan 29.000 TL’lik satış üzerindenTurizm Payı hesaplaması yapacaktır.”