Kıymetli okuyucularımız, bildiğiniz gibi ilim tahsili yani eğitim beşikten mezara kadar olan bir faaliyet. Ancak belli yaş aralığı var ki; sadece eğitim almakla geçiyor. Ancak bu dönem öğrenci velileri açısından da oldukça maliyetli bir dönem.
Bazı dostlarımız soruyorlar. Efendim çevremizde, köyümüzde, kentimizde zeki fakat maddi imkanları yetersiz ailelerin okula giden çocukları var. Bu çocukların masrafını belli ölçüde karşılasak yapmış olduğumuz bu masrafları vergiden düşebilir miyiz?
Aslında esnaf ve tüccar dostlarımızın burada sormak istedikleri şey, vermiş olduğumuz eğitim bursu sebebiyle vergiyi biraz daha az ödeyebilir miyiz?
Hemen belirtelim. Türk vergi sisteminde ‘‘vergiden düşmek’’ diye bir şey yok. Türk vergi yasaları diyor ki; ey mükellef bir yıl içerisinde elde etmiş olduğun hasılatından, yapmış olduğun masraflarını düş, kalan net tutar üzerinden vergini öde.
Ancak yapmış olduğun her türlü masrafı da hasılatından düşemezsin. Her şeyden önce yapmış olduğun masraflar icra etmekte olduğun işin ile ilgili olmak zorunda. (GVK mad. 40/1) Örneğin evin, eşin ve çocukların için yapmış olduğun harcamaları hasılatından düşemezsin.
Sevgili okuyucular eğitim bursu da aynen bu şekilde. Yapılan iş ile ilgili olup olmadığı önem arz etmektedir. Eğer vermiş olduğunuz eğitim bursu icra etmiş olduğunuz iş ile ilgili ise hasılatınızdan düşebilir, iş ile ilgili değilse hasılatınızdan düşemezsiniz.
Hemen akla şu soru gelmektedir. Fakir bir öğrenciye verilen eğitim bursu ne zaman icra edilen iş ile ilgili olur ne zaman icra edilen iş ile ilgili olmaz.
Öte yandan vergi kanunlarının hiçbirinde, hiçbir yerinde öğrenci burslarının gider yazılamayacağına dair bir hüküm bulunmamaktadır. Bununla birlikte gider yazılabileceğine dair bir hüküm de bulunmamaktadır.
Ancak gelir vergisi kanununun 40. maddesinde mükelleflerin gider yazabilecekleri harcamalar tek tek sayılmış, 1 numaralı bendinde de ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi ticari kazancın tespitinde gider olarak indirileceği hükme bağlanmıştır.
Yasanın bu maddesi bir nevi torba maddedir. Ticaret erbabı yapmış olduğu birçok harcamayı bu madde kapsamında giderleştirebilmektedir. Nitekim iş yerinde çalışan personele yapılan ücret ödemeleri de bu madde kapsamında giderleştirilmektedir.
Gelir vergisi yasasının 61. maddesi önceden yapılmış yada gelecekte yapılacak hizmetlerin karşılığı yapılan ödemelerin de ücret olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir.
İşverenlerce öğrencilere verilen bursların da gider yazılabilmesi ancak vergi yasalarında belirtilen ücret kapsamına girmesi ile mümkün olacaktır.
Maliye bakanlığı vermiş olduğu birçok muktezada; öğrenci burslarının ücret sayılabilmesi, yani gider yazılabilmesi için aşağıda belirttiğimiz şartların var olması gerektiğini belirtmiştir.
-Verilen burs, faaliyet gösterilen iş ile ilgili olmalıdır. Yani burs verilen kişi ile işletme arasında eğitim bittikten sonra işletmede çalışılacağına dair bir sözleşme yapılmalıdır.
-Burs verilecek kişiler Türkiye’nin her tarafında eğitim gören öğrenciler arasından yarışma sınavı ile seçilmesi gerekmektedir.
-Verilen burs miktarı faaliyet gösterilen işin büyüklüğü ile orantılı olmalıdır.
Görüldüğü üzere eğitim burslarının gider yazılabilmesi için şartlar oldukça ağır. Düşünün ki, orta halli bir işletme, köyünden memleketinden bulunduğu ile üniversite okumaya gelmiş bir hemşehrisine burs vermek istiyor. Bu bursu gider yazabilmesi için okul bitince benim yanımda çalışacaksın deyip, öğrenci ile sözleşme yapacak, olmadı Türkiye genelinde sınav yapacak ancak o zaman gider konusu yapabilecek. Bu şartlar birçok işletme için gerçekleştirilmesi mümkün değil.
Düşünebiliyor musunuz köyünüzden gelen bir öğrenciye aylık 100-150.TL harçlık vermek için kendisi ile okul bitince yanımda çalışacaksın diye sözleşme yapacaksın. Böyle yapan bir adamı bayramda seyranda köyüne dahi sokmazlar.
Dolayısıyla köylünüze, kentlinize burs vermek istiyorsanız, yapmış olduğunuz bu ödemeleri gider yazmayı aklınızdan çıkarın. Zira, şartlar çok ağır.
